د اوبو څښاک بوتل روغتیا ته څه خطر پېښوي؟

 

روغتیا پالان سپارښتنه کوي که د اوبو بوتل ساتنه ونه شي  روغتیا ته جدي خطر پېښولی شي.

د مطلب په اړه جزییات

• Author,جسیکا براوون
• دنده,تازه ۳ ساعتونه وړاندې

هر ځل چې د اوبو له بوتله یو غوړپ کوئ، بدن ته مو ورسره میکروبونه ننوځي او د ورځې په اوږدو کې دا شمېر ښايي تر میلیونونو پورې زیات شي.

دلته لولو چې ساینسپوهان په دې هکله څه ډول سپارښتنې کوي.

کارل بهینکي سره تل داسې یو فکر مل و، چې د اوبو بیا کارېدونکی بوتل یې څومره پاک دی، خو کله چې یو څه کاغذي لاسپاکونه (تولیې) پکې له دننه وموښل، نو حیران پاتې شو. د امریکا د انډیانا په پردو پوهنتون کې د خوړو د خوندیتوب متخصص، بهنکي وايي: "تولیې سپینې وې - تر هغه چې ما یې راوایستلې. پوه شوم چې هغه ښویوالی چې ما د بوتل په دننه کې احساس کړ، د موادو له امله نه وه، بلکې د باکتریا د راټولیدو له امله وه."

ده او همکارانو یې له هغه وروسته په دې هکله د یوې څېړنې پرېکړه وکړه. دوی به د پوهنتون په دهلېزونو کې روان کسان درول او اجازه به یې ترې غوښته چې د اوبو بوتل پاکوالي کچه یې معلومه کړي.

دی وايي: ''یو څه چې له دې څېړنې معلوم شو، د هغو خلکو شمېر و، چې نه یې غوښتل پایله وویني. اصلاً دوی پوهېدل چې د نظافت عادتونه یې بې حده خراب دي، او دا داسې څه دی، چې وروسته څېړنې هم معلومه کړه.''

د څېړنې پایله کې معلومه شوه، چې د دې خلکو د اوبو بوتلونه له میکروبونو ډک وو.

په ټوله نړۍ کې د اوبو هغو بوتلونو بازار ارزښت چې بیا-بیا کارول کېږي، په ۲۰۲۴ کال کې لس میلیاردو ډالرو ته رسېده.

په ایټالیا کې د روغتیاپالانو په هکله یوې څېړنې وښووله چې نیمايي یې همدغه ډول بوتلونه کارول او د پوهنتون محصلینو په هکله یوې ښوونې بیا څرګنده کړه، چې له ۵۰ نیولې تر ۸۱ سلنې پورې محصلینو د اوبو څښاک لپاره همدا بوتلونه کارول.

نو په داسې حال کې چې دا بوتلونه مو د بدن اوبو اړتیا پوره کوي، او له ځان سره هر ځای ته لېږدوو، دا بوتلونه مو روغتیا له احتمالي خطر سره هم مخامخوي، دې صورت کې باید څه وکړو، ایا مات یې کړو؟ او که د دې احتمالي خطرونو د مدیریت کومه بله لار هم شته؟

د اوبو په دې بیا کارېدونکیو بوتلونو کې دننه څه دي؟

د انګلستان د لیسټر پوهنتون کې د کلینیکي مایکروبیولوژي مرستیاله پروفیسره پریمروز فریسټون وايي، که څه هم دا معمولا د څښلو لپاره خوندي وي، خو زموږ د پخلنځيو د نلونو اوبه د میکروبونو له شتونه خالي نه دي. له همدې امله د څو ورځو لپاره په بوتل کې اوبه پریښودل به باکتریا ته وده ورکوي،

هغه باکتریا چې کولی شي د انسانانو بدن کې انفکشن رامینځته کړي د فریسټون په وینا شاوخوا ۳۷ درجې تودوخه کې وده کوي، خو کولی شي د خونې په ۲۰ درجې تودوخه کې هم ضرب شي.

دا وايي، ''هر څومره ډېر وخت چې اوبه د خونې په تودوخه کې هم په بوتل کې ساتل کېږي، میکروبونه پکې ډېرېږي.''

په سینګاپور کې د نل جوش شویو اوبو په هکله یوه څېړنه چې ټول میکروبونه یې وژل شوي، ښيي چې د ورځې په تېرېدو سره په اوبو کې میکروبونه په چټکۍ سره بېرته ډېرېدای شي.

دې څېړنې کې معلومه شوه، چې د لویانو د اوبو څښاک بوتلونو کې په اوسط ډول د یوه ملي لیټر اوبو د ۷۵ زره میکروبونو شمېر په ۲۴ ساعتونو کې له یوه تر دوو میلیونو میکروبونو پورې ورسېد.

د اوبو یو بوتل او ورپورې غوټه شوی سر 💊

اوبو د بوتل یا ان له ګیلاسه چې هر څاڅکی اوبو څښو، میکروبونه پریږدي او کېدای شي له هغو سره یوځای شي چې دمخه په مایعاتو کې دي.

کله چې له اوبو یو غوړپ کوو، له بوتله او یا ان له ګلاسه هم نور میکروبونه له هغو سره یو ځای کېږي، چې له مخکې په اوبو کې موجود وي. په داسې حال کې چې ځینې میکروبونه په اوبو کې وي، ګڼ شمېر نور بیا خپله د بوتل کاروونکیو لخوا په دې کې شامل شي.

اغلې فرسیټون وايي، ''د بېلګې په توګه کله چې موږ د اوبو بوتل له ځای سره کار ځای، جیم یا کوم بل ځای ته لېږدوو، د بوتل برسېرنه برخه هرومرو په میکروبونو ککړېږي او له دې سره تر څنګ د اوبو څښاک پر مهال بوتل ته زموږ له خولې هم میکروبونه ورننوځي.''

دا زیاتوي، د دې بوتلونو هغه کاروونکي چې لاس سم نه وینځي د دوی بوتلونه په (اي. کولي) ډوله میکروبونو هم ککړېدای شي. دا وايي، ''که د تشناب له کاروله وروسته لاس ښه و نه وینځو د اي کولي په څېر د انساني فضله موادو اړوند میکروبونه ان زموږ تر شونډو پورې رسېدلای شي.''

موږ له نورو سره د اوبو بوتل شریکولو له لارې په اسانۍ سره میکروبونه اخلو، یا یې نورو ته لېږدوو چې د ویروسي ناروغیو لامل هم کېږي.

فریسټون وايي، د انسانانو په خولو کې د میکروبونو له ۵۰۰ نیولې تر ۶۰۰ پورې ډولونه وي:

''هغه څه چې ستاسې لپاره د ناروغۍ لامل نه وي، لازمه نه ده، چې د نورو لپاره هم همداسې واوسي. تاسې ښايي یو انفکشن ولرئ، خو پرې خبر نه یاست، ځکه د بدن دفاعي قوت زموږ د ساتنې لپاره ډېر ښه کار کوي.''

د اوبو په بوتلونو کې د میکروبونو ډېرېدو یو بل لامل په دې کې د اوبو پر ځای د بل ډول مایعاتو ساتنه هم کېدای شي.

فریسټون وايي، هر هغه څښاک چې په بوتلونو کې ساتل کېږي، بې میکروبه نه وي، مثلاً د میوې اوبه چې خواږه یا د پروټینو څښاک پکې شامل وي په اسانۍ سره د میکروبونو یو ځای کېدو لامل کېدای شي.

دا وايي، کله چې په یوه ګلاس کې شیدې تر یو څه وخته پاتې شي، نو له تشولو وروسته یې د ګیلاس پر دېوال یو نری پوښ غوندې پاتې کېږي، چې همدا پوښ د میکروبونو پر ځاله بدلېږي.

زموږ شاوخوا خاوره، هوا او ان زموږ خپل بدن له میکروبونو ډک دي، خو باید دا هم یاد وساتو، چې دا ټول میکروبونه مضر نه دي، بلکې ځینې یې ګټور دي.